Сохтори этиологии сироятҳои шадиди руъда дар кӯдакони синну соли гуногун дар шаҳри Нукус

Мақсад: омӯзиши сохтори этиологии сироятҳои шадидирӯда (СШР) дар кӯдакони синну соли гуногун   дар шаҳри Нукус. Мавод ва усулҳо: тадқиқот аз моҳииюн то июли соли 2024 дар шӯъбаи сирояти рӯдаҳои Беморхонаи ҷумҳуриявии бемориҳои сироятии кӯдаконаи Ҷумҳурии Қароқалпоқистон гузаронида шуд. Дар маҷмӯъ 3645 нафар беморони гирифтори зуҳуроти клиникии дарунравӣ қабул карда шуданд, ки 806 нафар   калонсолон ва 2839 нафар кӯдакон, ки 200 нафарашон муоина шуданд. Намунаҳои наҷосат барои сироятҳои бактериявӣ ва вирусии рӯдаҳо бо усули ПЗП таҳлил карда шуданд. Дар тадқиқот усулҳои таҳлили оморӣ (P, m, t-қиматҳо) истифода шуданд. Натиҷа: миқдори бештари ҳолатҳо дар гурӯҳҳои синну соли то 1 сола ва аз 1 то 4 сола ба қайд гирифта шудааст, ки дар онҳо астровирус бештар ошкор карда мешуд. Сироятҳои аденовирусӣ ва норовирусӣ асосан дар байни кӯдакони аз 1 то 4 сола мушоҳида мешуданд. Shigellaspp., enteroinvasiveE. coli (EIEC), Salmonellaspp. Ва Campylobacterspp термофилӣ дар баъзе беморон ошкор карда шуданд.Шигеллёз бештар дар гурӯҳҳои синну соли то 1-сола, аз 1 то 4-сола ва 5-9-сола ошкор карда мешавад. Ҳодисаҳои бемории сальмонеллёз дар кӯдакони аз 1 то 4 солава 10 то 16 сола, кампилобактериоз бештар дар кӯдакони аз 1 то 4 сола ва 10 то 16 сола ташхис карда мешуд.Ба шаклҳои омехта коинфексияҳои вирусӣ (вирус + вирус), коинфексияҳои бактериявӣ (бактерия + бактерияҳо) ва сироятҳои омехтаи вирусӣ бактериалӣ (вирус + бактерия) дохил мешаванд. Дар кӯдакони то 1-сола ва 1-4-сола бештар вирусҳои як-этиологӣ ва бактериявӣ, инчунин СШР омехта ба қайд гирифта шудаандХулоса. Таҳлилҳо нишон доданд, ки сироятҳои шадиди рӯда (СШР) бештар дар кӯдакони хурдсол (то   1 солава 1-4 сола) маъмуланд.Муайян карда шуд, ки СШР-ҳои вирусӣ нисбат ба СШР-ҳои бактериявӣ бештар паҳн шудаанд. Дар байни шаклҳои омехта, сироятҳои марбут ба вирус ҳиссаи бештарро ташкил медиҳанд, тамоюли паҳншавии бештар дар солҳои охир дар кӯдакони то 4-сола мушоҳида шудааст. Ин бояд ҳангоми такмили ташхиси лабораторӣ ва интихоби стратегияҳои табобатии оқилона барои ин гурӯҳи синну сол ба назар гирифта шавад.

1. Абсаттарова В.К., Санадова Д.К. Эпидемиологическая ситуация по острым кишечным инфекциям в Республике Каракалпакстан. Детская медицина Северо-запада. 2021;21; 9(1).

2. Асилова М.У., Мусабаев Э.И., Убайдуллаева Г.Б. Вирусные диареи в структуре острых кишечных инфекций у детей. Журнал инфектологии. 2011;3(3):56-59.

3. Бабаян М.Л. Острые кишечные инфекции смешанной этиологии у детей. Экспериментальная и клиническая гастроэнтерология. 2016; 9 133,66-70.

4. Гульнара С.В., Мадина Т.А, Мадина С.Ж. Этиологическая структура острых кишечных инфекций среди детей. Астана медициналық журналы.2021;108(2):205-211.

5. Джакыпбекова Г., Джумагулова А., Кочкорбекова С., Бердибекова Г. Анализ клинико-лабораторных параметров тяжелых форм острых кишечных инфекций у взрослых. Евразийский журнал здравоохранения. 2021;4(4):10-16.

6. Красная М.Е., Мустаева Г.Б. Современные эпидемиологические аспекты острых кишечных инфекций в Cамаркандской области. Проблемы биологии и медицины.Самарканд. 2018;1(99):54-58.

7. Лозюк Е.В., Баксичева Д.Д, Красавцев Е.Л. Инновации в медицине и фармации 2021: материалы дистанцион. науч. практ. конф. студентов и молодых ученых, Минск. 2021;341-343.

8. Мустаева Г.Б., Тиркашев О.С., Ҳомиладор аёлларда ӯткир ичак инфeкцияларини клиник ва эпидeмиологик ҳусусиятларини ӯрганиш.Биология ва тиббиёт муаммолари 2023;3.1(145):215-218

9. Раимкулов Р.Г Современное лечение кишечных инфекций у детей. Nashr: 2024; (04):2181-2624

10. Сулейменова З.И., Куатбаева А.М. Ситуация по острым кишечным инфекциям в Республике Казахстан. Наука о жизни и здоровье. 2014;(1): 98-101.

11. Халиуллина С.В., Анохин В.А., Мухамердиева З.Т., Курбанова Г.М. Этиологическая структура острых кишечных инфекций у пациентов, госпитализированных в инфекционных стационар. Практическая медицина.2019;17(8): 109-113.

12. Эралиев У.Э. Этиологическая структура острых кишечных инфекций у детей г. Ташкента. Детские инфекции. 2016;15(4):63-65

13. Amed M., Mehriban Z., Islam, K., Nodira, Y. Diarrheal Diseases During the Covid 19 Pandemic in the Republic of Karakalpakstan. American Journal of Medicine and Medical Sciences.2024; 2.8:288-293

14. Vafokulova N.K., Rustamova Sh.A., Gaibullaev Sh.F., Khusanova M.Sh. Clinical course features of viral bacterial norovirus infection in youngchildren. Economy and Society, 2025;6(133 1):1007–1013.

15. Vafokulova, S.K. Norovirus infection in young children. Economy and Society. 2024: 5(126 2). https://cyberleninka.ru/article/n/osobennosti-kishechnoy-mikrofloryu-novorozhdennyh