Аъзе ҷанбаҳои иҷтимоӣ-гигиении рушди синдроми метаболикӣ дар беморо

Мақсад: омӯзиши ҷанбаҳои иҷтимоӣ ва гигиении рушди синдроми метаболикӣ ва таъсири он ба раванду паҳншавии бемории подагра. Мавод ва усулҳо: дар омузиш 80 беморони гирифтори подагра, ки аз он 78 мард (97,5%), 2 зан (2,5%) мебошанд, мавриди таҳқиқот қарор дода шудааст. Хусусияти антропометрикӣ ва умумии беморони подагра аз рӯи ҷинс, синну сол ва давомнокии беморӣ дода шудааст. Дар 15 бемор (18,7%) бемории диабети қанд (ДҚ) навъи 2 ташхис шудааст. Синни миенаи беморони Д Қ навъи 2 (59,1 ±8,4) буда, давомнокии таърихи подагрикӣ бошад 7,0 сол мебошад. Барои ошкор кардани паҳншавии бемории подагра, пурсиши анкетавии 2000 нафар аҳолӣ гузаронида шуд, ки аз ҷиҳати ҳудудӣ ба муассисаҳои тиббии кумаки аввалияи тиббӣ санитарии (КАТС) ш. Душанбе таалуқ доштанд, ки дар таърихи бемории онҳо нишонаҳои клиникии синдроми пайвандии гуногун доштанд. Дар ҳамаи беморон дар меъдаи холӣ сатҳи глюкоза (усули глюкооксидази) ва кислотаи пешобӣ (КП)) дар зардоби хун (усули фермен  тативии колориметрикӣ) муайян карда шуд. Инчунин таҳқиқи спектри липид-сафедаи хун холестерини умумӣ (ХС), триглицеридҳо (ТГ) ва холестерини липопротеидҳои зичиашон баланд (ХСЛПВП) бо усули колориметрикӣ гузаронида шуд. Натиҷаҳо: дар байни ба тадқиқот фарогирифагон, мардон (97,5%) бартарӣ доштанд. Синни беморон дар доираи васеъ таъғир меефт, аммо асосан беморони 40-60 сола 77,5% буданд. Синни миенаи беморони подагра 51,43±8,29 солро ташкил медиҳад. Дар ин ҳолат синну соли миёнаи занон 52,8 ±2,3 буда, нисбат ба мардон каме зиедтар буд (49,3±, 52). Давомнокии беморӣ аз 1 моҳ то 18 сол фарқ мекард, ва ба ҳисоби миена 8,9 ±0,24 буд. Дар беморони то 50-сола аломатҳои маъмултарини синдроми метаболики (СМ) васешавии андозаи миён (АМ)> 102см 83.3%, баландшавии фишори хун (ФХ) 78.2%; каме камтар баландшавии сатҳи глюкозаи зардоби хун дар 54.,1% ва пастшавии сатҳи ХС-ЛПВП 54,1% и беморон муайян карда шудаанд. Гипертриглицеридемия дар 28,7% беморон мушоҳида шудааст. Дар гурӯҳи синну соли 50-60 сола нишонаҳои маъмултарини синдроми метаболики (СМ) бо коҳиши сатҳи ХС-ЛПВП дар зардоби дар 93.2% ва васешавии АМ > 102см дар 76,7% ва инчунин афзоиши ками шумораи беморони триглицеридемияи баланд дар 37.2% мушоҳида карда шуд. Дар ин синну соли аз 60 боло баландшавии ФХ бештар ба назар мерасид ва васешавии АМ, гипертриглицеридемия ва гипергликемия нисбат ба гурӯҳҳои беморони ҷавон хеле камтар аст. Хулосаҳо: маълумоти таҳлили иҷтимоӣ-гигиенӣ таъсири муайяни баъзе омилҳоро ба паҳншавӣ, давом  нокии беморӣ ва ҷараени подагра бо ҷузъҳои СМ нишон медиҳад. Дар байни омилҳое, ки аҳамияти номусоид доранд, инҳоянд: синну сол, тарзи ҳаёти нишаста (гиподинамия), хусусияти ғизо, истеъмоли машруботи спиртӣ, тамокукашӣ, вазни зиёдатии бадан, фарбеҳӣ, бинобар ҳамин, ин гуруҳи одамон, ба гурӯҳи хавфи рушди беморӣ мансуб буда, барои гузаронидани тадқиқоти зарурии лабораторӣ-инструменталӣ ниёз доранд.

1. Барскова В.Г. Метаболический синдром и кардиоваскулярные нарушения при подагре: дис. докт. мед. наук. Москва.2006:291.

2. Барскова В.Г. Хроническая подагра: причины развития, клиническое проявления.Тер. Арх. 2010;(1):64-68

3. Барскова В.Г., Насонова В.А. Подагра и синдром инсулино резистентности Русский медицинский журнал. 2010;(10):291-296.

4. Базоркина Д.И., Рдес Ш. Распространенность ревматических болезней в популяции. Научно-практическая ревматология. 2005;(6):79-85.

5. Дисанашия П.Х., Диденко В.А. Является ли гиперурикемия компонентом метаболического синдрома. Российский кардиологический журнал. 2009;(1):28-34.

6. Елисеев М.С. и др. Клинические особенности течения подагры. Клиническая геронтология. 2006;12:29-33.

7. Елисеев М.С., Барскова В.Г., Насонов Е.Л. и др. Особенности подагры, протекающей с сахарным диабетом 2 типа. Клиническая геронтология. 2016;(4):7-13.

8. Зульфов Д. Случай семейной подагры. Здравоохранение Таджикистана. 1988;(1):97-102.

9. Ильина А.Е., Барскова В.Г., Насонов Е.Л. Подагра, гиперурикемия и кардиоваскулярный риск. Научно практическая ревматология. 2009:1

10. Мазуров В. И., Петрова М.С., Беляева И.Б. Подагра. Санкт – Петербург, 2009:127

11. Кобалава Ж.Д., Толкачева В.В., Караулова М.Л. Мочевая кислота маркер или новый фактор риска развития сердечно сосудистых осложнений. РМЖ. 2002;10:10.

12. Мамедов М.Н., Перова Н.В., Метельская В.А., Огаслов Р.Г. Связь абдоминального типа ожирения и синдрома инсулинорезистентности у больных артериальной гипертонией. Кардиология. 1999;(3):18-22.

13. Максудова А.Н., Салихов И.Г., Хабиров Р.А. Подагра. М.: МЕД пресс информ. 2008:96

14. Петрова М.С. Метаболические нарушения при подагре и пути их коррекции. Эфферентная терапия. 2007;13(1):47-49.

15. Родди Е. Изменение эпидемиологии подагры. Nat Clin практ Rheumatol. 2007;(3):443-449.

16. Хабижанов В.Б. Метаболические нарушения у больных подагрой. Consilium. 2008;(1,2):44-45.

17. Чой Х.К и др. Риск развития подагры у мужчин с сахарным диабетом 2 го типа и сердечно-сосудистым риском. Ревматология. 2008; (1567):47-70.

18. Шостак Н.А., Аничков Д.А. Метаболический синдром: критерии диагностики и возможности антигипертензивной терапии. Российский медицинский журнал. 2002;27:1258-1261.

19. Agamah E., Srinivasan S, Webber L. et al. Serum uric acid and its relstion to cardiovascular disease risk fastors in children and young adult from a biracial community: the bogulyza Heart Study J. Lab. Cllin. Med. 1991;118:241-249.

20. Angelo L., Gaffo N., Lawrence Edwards and Kenneth G. Saag. Gout. Hyperuricemia and cardiovascular disease: how strong is the evidencefor a causal link Arthritis Research. Therapy. 2009;11;(4):240-249.

21. Ansell B.S. The metabolic syndrome: aninterplay of multiple subtle cardiovascular risk

22. Golay A., Chen Y.D., Reaven G.M. Effect of differences in glucose tolerance on insulin,s ability to regulate carbohydrate and free fatty acid 135 metabolism in obese individuals. J. Clin. Endocrinol. Metab. 1986;62:1081-1088.